Συναγερμός για τις ξένες επενδύσεις στην Τουρκία Επιστροφή
Με την άποψη του Palo
Άννα Παναγιωτίδου · 17/10/16 - 00:30
Μείωση σημειώνεται στην εισροή άμεσων ξένων επενδύσεων στην Τουρκία κατά την περίοδο Ιανουάριο- Ιούλιο σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους.
Η Τουρκία, προσελκύοντας πέρυσι 16,8 δις δολάρια στις ξένες επενδύσεις, βρισκόταν στην μεγαλύτερη εισροή άμεσων ξένων επενδύσεων των τελευταίων επτά ετών, ενώ τώρα, το 2016, βρίσκεται στη χειρότερη περίοδο των τελευταίων επτά ετών.
Σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Οικονομίας, οι άμεσες ξένες επενδύσεις (ΑΞΕ) στην Τουρκία για το πρώτο εξάμηνο του 2016 υποχώρησαν 54% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο πέρυσι. Από τα 10.5 δις δολάρια έπεσε στα 4,8 δις δολάρια, εκ των οποίων τα 2 δις δολάρια αφορούν αγορές ακινήτων από ξένους.
Οι χαμηλότερες εισροές ΑΞΕ τα τελευταία επτά χρόνια είχαν σημειωθεί με 9 δις δολάρια το 2010. Φέτος, παρά τη σημαντική ώθηση από τις αγορές ακινήτων, ο φόβος είναι ότι οι άμεσες ξένες επενδύσεις δεν μπορούν να φτάσουν το επίπεδο του 2010.
Η μείωση των ΑΞΕ, επιταχύνθηκε μετά την απόπειρα πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου, ενώ οι αρνητικές αξιολογήσεις των S&P και της Moody’s ως «ακατάλληλη για επενδύσεις» αύξησαν τον κίνδυνο. Ο Τούρκος Πρωθυπουργός Μπινάλι Γιλντιρίμ θέλοντας να μετριάσει τον αντίκτυπο αυτών στην κοινή γνώμη, έσπευσε να πει ότι «την αγορά μας δεν καθορίζουν οι 4-5 οίκοι αξιολόγησης, αλλά οι έμποροι μας». Στην πραγματικότητα όμως και η τουρκική κυβέρνηση έχει επίγνωση των κινδύνων που προκύπτουν.
Η κυβέρνηση, βιαστικά, εισήγαγε νέα οικονομικά πακέτα, όπως την αύξηση των κινήτρων για να προσελκύσει τις εγχώριες επενδύσεις, την διαγραφή χρέους για κάποιους φορολογούμενους, ενώ ενθάρρυνε τους καταναλωτές να κάνουν αγορές με πίστωση ώστε να κρατήσει την οικονομία ζωντανή. Η Άγκυρα, ωστόσο, ανησυχεί ότι η Fitch , επίσης, θα μπορούσε να μειώσει την πιστοληπτική ικανότητα της Τουρκίας. Ο υπουργός Οικονομίας Νιχάτ Ζεϊμπεκτσή είπε ότι η υποβάθμιση της Moody’s θα μπορούσε να ασκήσει πίεση στη Fitch, η οποία μέχρι στιγμής έχει διατηρήσει τη Τουρκία στο επίπεδο της «κατάλληλης για επένδυση».
Σε δηλώσεις του στα τουρκικά ΜΜΕ, ο Φαΐκ Οζτράκ, βουλευτής του αντιπολιτευόμενου Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) και πρώην υφυπουργός Οικονομικών και Εξωτερικού Εμπορίου, ανησυχεί ότι η κήρυξη της χώρας σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης μετά την απόπειρα πραξικοπήματος της 15ης Ιούλιου, θα κρατήσει μακριά τους ξένους επενδυτές. Ο ίδιος τονίζει ότι η παράταση πρόσφατα της έκτακτης κατάστασης για άλλους τρείς μήνες -ίσως και περισσότερο απ’ ότι φαίνεται- δημιουργεί ανησυχίες στους ξένους επενδυτές, οι οποίοι παρατηρούν τις αρνητικές εξελίξεις στη χώρα με την εκτεταμένη κατάσταση έκτακτης ανάγκης κι έχουν την εντύπωση ότι η Τουρκία κινείται προς την κατεύθυνση ενός αυταρχικού καθεστώτος.
«Ποιος θα ήθελε να επενδύσει σε μια τέτοια ατμόσφαιρα; Σε μια ατμόσφαιρα όπου εξακολουθεί να υπάρχει η ένταση και η αβεβαιότητα, και το κράτος δικαίου να διαβρώνει, όχι μόνο οι ξένοι επενδυτές, αλλά και οι εγχώριοι επενδυτές αποθαρρύνονται» τονίζει χαρακτηριστικά ο κ. Οζτράκ.
Τούρκοι επιχειρηματίες επισημαίνουν ότι οι ξένοι επενδυτές στην Τουρκία επηρεάζονται σημαντικά από το νομικό περιβάλλον της χώρας. «Οι ξένοι επενδυτές επιδιώκουν ένα δίκαιο, ανεξάρτητο, ουδέτερο και γρήγορο νομικό σύστημα. Ψάχνουν για τη δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα, την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης και την ισότητα των ευκαιριών. Εάν δεν υπάρχει διαχωρισμός των εξουσιών, αν το κοινοβουλευτικό σύστημα δεν λειτουργεί καλά, εάν δεν υπάρχει ασφάλεια ζωής, εάν η χώρα γίνεται ένα φυτώριο της τρομοκρατίας, αν υπάρχει ένα αυταρχικό καθεστώς και εκτεταμένη κατάσταση έκτακτης ανάγκης, αν δεν υπάρχουν οι κοσμικοί, αν δεν υπάρχουν αξίες στο δημόσιο τομέα, ας ξεχάσουμε τα νέα ξένα κεφάλαια» λένε Τούρκοι επιχειρηματίες.
Οι κακές κυβερνητικές πολιτικές έχουν δημιουργήσει προβλήματα με όλους τους γείτονες της Τουρκίας, ιδίως μετά την εμπλοκή της στη Συρία και το Ιράκ. Η αποστασιοποίηση της Τουρκίας όλο και περισσότερο από τη δημοκρατία έχει ουσιαστικά εξαφανίσει την ευνοϊκή ατμόσφαιρα για επενδύσεις.
Ο πρώην Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας και πρώην Υφυπουργός Γιαμάν Τορούνερ σε δηλώσεις του στα ΜΜΕ εξέφρασε την ανησυχία του για την τρέχουσα κατάσταση, αλλά παραμένει αισιόδοξος για το μέλλον.
«Η θεσμική δομή στην Τουρκία έχει πληγεί. Δεν υπάρχει εμπιστοσύνη στο δικαστικό σύστημα. Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης είναι υπό πίεση. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι ξένες επενδύσεις υποχώρησαν. Λόγω του πραξικοπήματος και της μείωσης της πιστοληπτικής ικανότητας μας, θα συνεχίσουμε να χάνουμε επενδύσεις για λίγο, αλλά θα επιστρέψουν», αναφέρει ο κ. Τορούνερ.
Οι επιχειρηματίες, ωστόσο, δεν είναι τόσο αισιόδοξοι. Εκτιμούν ότι η απόπειρα πραξικοπήματος και η μείωση της πιστοληπτικής ικανότητας της Τουρκίας, θα επιδεινώσουν την κατάσταση για τους ξένους επενδυτές. Αν η τουρκική λίρα συνεχίσει να χάνει την αξία της έναντι των ξένων νομισμάτων, οι τουρκικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται με ξένα χρήματα θα βρεθούν σε δύσκολη θέση και θα αρχίσουν οι απολύσεις.
Όλα δείχνουν ότι οι αυταρχικές ενέργειες του «Σουλτάνου» μετά το πραξικόπημα, όλο και περισσότερο στριμώχνουν την Τουρκία, η οποία φαίνεται να βαδίζει προς δυσκολότερες μέρες.
