Δεν υπάρχει κανείς ρεαλιστικός -αλλά και ουσιαστικός- λόγος να ονειρεύεται σήμερα κάποιος είτε τις χαμένες πατρίδες είτε τη Μεγάλη Ελλάδα. Μία από τις κατακτήσεις του μεταπολεμικού κόσμου είναι η οριστικοποίηση των συνόρων στην Ευρώπη, όσο κι αν κάποιοι αυταρχικοί ηγέτες επιχειρούν να αναθεωρήσουν το status quo. Ακόμη και στις περιπτώσεις της Γερμανίας, που επανενώθηκε, της Τσεχοσλοβακίας, που διαχωρίστηκε και της Γιουγκοσλαβίας, που διαλύθηκε, τα εξωτερικά σύνορα παρέμειναν αμετάβλητα. Άλλωστε και οι τρεις περιπτώσεις αντιπροσωπεύουν διευθετήσεις επί χάρτου, στην ουσία διόρθωση γεωγραφικών ανορθογραφιών. Όλα αυτά δεν σημαίνουν ότι οι λαοί και τα έθνη ξεχνούν. Το αντίθετο, πρέπει να θυμούνται. Για τον ελληνισμό η σημερινή ημέρα είναι μαύρη και μελαγχολική. Η άλωση της Κωνσταντινούπολης σαν σήμερα το 1453 σήμανε το τυπικό τέλος της -εν πολλοίς ελληνορθόδοξης- Βυζαντινής αυτοκρατορίας, που διαδέχθηκε τη Ρωμαϊκή και κράτησε περί τα 1100...