Η διαχείριση του Ισλάμ εντός της ευρωπαϊκής επικράτειας, δεν εμπίπτει πια στο πλαίσιο της μεταναστευτικής πολιτικής, αλλά είναι πια ένα ζήτημα πολιτικής τάξης. Πώς το αντιμετωπίζουν οι διανοούμενοι στην Ευρώπη; Η Γηραιά Ήπειρος βρίσκεται σε μία στιγμή καμπής. Η παρουσία του Ισλάμ στη Δύση δεν είναι πλέον ζήτημα απλής μεταναστευτικής διαχείρισης, ούτε ένα θεωρητικό πρόβλημα κοινωνιολογίας για το τι μπορεί να προκύψει στο μέλλον. Αυτή η εποχή έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί και τα δημογραφικά στοιχεία δεν θα επιστρέψουν στην προ-2000 φυσιογνωμία τους. Πρόκειται, πλέον, για ζήτημα πολιτικής τάξης: πώς δηλαδή συνυπάρχει μία πλειοψηφικά κοσμική κοινωνία με θρησκευτικής κοινότητες που αυξάνονται, διαφοροποιούνται και διεκδικούν θέση στο δημόσιο χώρο, ορισμένες φορές με οξυμένη επιθετικότητα και αυτοπεποίθηση που αγγίζει την πολιτιστική αλαζονεία. Δυστυχώς, το ερώτημα δεν μπορεί να απαντηθεί ούτε μονοκονδυλιά, ούτε με τα εργαλεία του παρελθόντος.