"Η σιωπή πονάει" είναι ο τίτλος του βιβλίου της Γερμανίδας δημοσιογράφου Αλεξάνδρας Σενφτπου το έγραψε για να διηγηθεί την σχέση της οικογένειάς της με τον Ναζισμό. Αφορμή στάθηκε, όπως η ίδια λέει "η υποδόρια αυτοκτονία, η οποία συντελούνταν για δεκαετίες" της μητέρας της μέσω του αλκοολισμού. Η αλκοολική μητέρα της πονούσε και τελικά πνίγηκε σε μια μπανιέρα με καυτό νερό διότι δεν άντεχε τα εγκλήματα που διέπραξε ο πατέρας της, ο οποίος ήταν συνυπεύθυνος για την εξόντωση δεκάδων χιλιάδων Εβραίων στην Σλοβακία. Η μητέρα πονούσε αλλά δεν μιλούσε. Αυτόν τον πόνο τον είδα στα μάτια των περισσότερων απογόνων Ναζί στη Γερμανία και δωσιλόγων στην Ελλάδα που συνάντησα στα πλαίσια της ομώνυμης έρευνας που ολοκληρώθηκε το 2018. Συνάντησα και απογόνους θυμάτων. Ο πόνος βαθύς. Και το πολύ περίεργο ήταν πως τόσο οι απόγονοι των δραστών όσο και των θυμάτων έλεγαν πως δεν μιλούσαν σχεδόν ποτέ για ό,τι τους πονούσε μέσα στην οικογένεια. Εάν είχαν...